Забеспячэнне бяспекі працы з'яўляецца ключавым напрамкам ўсёй сістэмы аховы працы, якая ўключае ў сябе сацыяльна-эканамічныя, прававыя, санітарна-гігіенічныя і іншыя мерапрыемствы. Цеснае ўзаемадзеянне прававых нормаў з медыцынскімі і тэхнічнымі стандартамі адрознівае Інстытут аховы працы ад іншых інстытутаў працоўнага права.
228 Працоўнага кодэкса Рэспублікі Беларусь і арт. 21 Закона Рэспублікі Беларусь ад 23 чэрвеня 2008 г. «Аб ахове працы» для забеспячэння бяспекі працы і папярэджання прафесійных захворванняў, у мэтах аховы здароўя насельніцтва наймальнік абавязаны арганізаваць правядзенне медыцынскіх аглядаў работнікаў.
Медыцынскія агляды павінны праходзіць усе работнікі, занятыя на работах са шкоднымі і (або) небяспечнымі ўмовамі працы або на работах, дзе ў адпаведнасці з заканадаўствам ёсць неабходнасць у прафесійным адборы, уключаючы сумяшчальнікаў. Работнікі, якія выконваюць працу па грамадзянска-прававых дагаворах, таксама павінны прайсці медыцынскі агляд. Парадак правядзення абавязковых папярэдніх (пры паступленні на працу), перыядычных (на працягу працоўнай дзейнасці) і пазачарговых медыцынскіх аглядаў асоб, якія паступаюць на працу, а таксама працуючых, занятых на работах са шкоднымі і (або) небяспечнымі ўмовамі працы або на работах, для выканання якіх у адпаведнасці з заканадаўствам ёсць неабходнасць у прафесійным адборы, устаноўлены Інструкцыяй аб парадку правядзення абавязковых медыцынскіх аглядаў працуючых (далей - Інструкцыя аб парадку правядзення медаглядаў).
Медагляды асоб, якія паступаюць на працу, і працуюць супрацоўнікаў праводзяцца з мэтай:
вызначэння прыдатнасці да выканання поручаемой ім працы;
прадухілення распаўсюджвання інфекцыйных і паразітарных захворванняў;
дынамічнага назірання за станам здароўя;
своечасовага выяўлення прафесійных і агульных (непрафесійных) захворванняў;
прафілактыкі, лячэння, медыцынскай рэабілітацыі асоб з выяўленымі захворваннямі і паляпшэння ўмоў іх працы.
Абавязковыя медыцынскія агляды тых, хто паступае на працу (працуючых) са шкоднымі і (або) небяспечнымі ўмовамі працы або на работах, дзе ў адпаведнасці з заканадаўствам ёсць неабходнасць у прафесійным адборы (за выключэннем работнікаў бюджэтных арганізацый), ажыццяўляюцца па дагаворах, заключаных наймальнікам з установай аховы здароўя.
ПАПЯРЭДНІ МЕДЫЦЫНСКІ АГЛЯД
Папярэдні медагляд (пры паступленні на працу) праводзіцца з мэтай вызначэння адпаведнасці прыдатнасці патэнцыйнага работніка да выканання даручаецца працы.
Для таго каб установа аховы здароўя зрабіла папярэдні медыцынскі агляд грамадзяніна, наймальнік выдае яму кірунак, у якім паказваюцца вытворчасць, Прафесія, шкодныя і (або) небяспечныя фактары вытворчага асяроддзя, паказчыкі цяжару і напружанасці працоўнага працэсу, характар праводзімых работ у адпаведнасці з графой 2 дадаткаў 1 - 3 да інструкцыі аб парадку правядзення медаглядаў.
Па выніках медыцынскага агляду выдаецца медыцынская даведка аб стане здароўя з указаннем прыдатнасці да працы па дадзенай пасадзе (прафесіі) ва ўмовах уздзеяння фактараў вытворчага асяроддзя, паказчыкаў цяжару і напружанасці працоўнага працэсу.
ПАРАДАК ПРАХОДЖАННЯ МЕДАГЛЯДАЎ
Пункт 2 інструкцыі ўстанаўлівае пералікі відаў работ, пры выкананні якіх абавязкова правядзенне медыцынскіх аглядаў, Класіфікуючы іх у залежнасці ад наяўнасці шкодных і (або) небяспечных фактараў вытворчага асяроддзя альбо характарыстыкі праводзімых работ. У самастойную групу вылучаныя працы, пры выкананні якіх абавязкова правядзенне медыцынскіх аглядаў з мэтай прадухілення інфекцыйных і паразітарных захворванняў.
Для вызначэння наяўнасці падставы, як змяненне ўмове працы, працяглая непрацаздольнасць, пагаршэнне стану здароўя, пагроза распаўсюджвання інфекцыйных захворванняў, выхад работніка пасля заканчэння водпуску па догляду за дзіцем да дасягнення ім ўзросту ў гадоў.
Для вызначэння наяўнасці падстаў для праходжання абавязковых медыцынскіх аглядаў неабходна кіравацца прыкладаннямі 1-3 да інструкцыі, якія ўтрымліваюць у сабе:
пералік фактараў вытворчага асяроддзя, паказчыкі цяжару і напружанасці працоўнага працэсу, пры працы з якімі абавязковыя папярэднія, перыядычныя і пазачарговыя медагляды (далей — пералік фактараў);
пералік работ, для выканання якіх абавязковыя папярэднія, перыядычныя і пазачарговыя медагляды (далей — пералік работ);
пералік работ, для выканання якіх абавязковыя папярэднія, перыядычныя і пазачарговыя медагляды з мэтай прадухілення інфекцыйных і паразітарных захворванняў.
З мэтай арганізацыі перыядычных медыцынскіх аглядаў п. 16 інструкцыі замацоўвае за наймальнікам абавязак штогод складаць спіс прафесій (пасад) работнікаў, якія падлягаюць перыядычным медаглядам, з улікам вынікаў комплекснай гігіенічнай ацэнкі ўмоў працы, вынікаў атэстацыі працоўных месцаў па ўмовах працы, шкодных і (або) небяспечных фактараў вытворчага асяроддзя, паказчыкаў цяжару і напружанасці працоўнага працэсу, відаў работ і вытворчых фактараў, указаных у вышэйназваных пераліках работ (дадаткі 1-3 да інструкцыі) спіс прафесій да 1 студзеня, на працягу якога неабходна правядзенне запланаванага перыядычнага медагляду, прадстаўляецца ў арганізацыю аховы здароўя, (якая накіроўвае наймальніку графік правядзення перыядычных медаглядаў не пазней за 1 лютага гэтага ж года. На падставе спісу прафесій і графіка правядзення перыядычных медаглядаў складаецца спіс работнікаў, якія падлягаюць перыядычнаму медагляду. Дадзены спіс за 15 дзён да пачатку перыядычнага медагляду накіроўваецца ў арганізацыю аховы здароўя.
Правядзенне пазачарговых медаглядаў можа быць ініцыявана наймальнікам, работнікам або арганізацыяй аховы здароўя толькі пры наяўнасці падстаў, вычарпальны пералік якіх змяшчаецца ў п.23 інструкцыі. У якасці прыкладаў можна прывесці такія падставы, як змяненне ўмове працы, працяглая непрацаздольнасць, пагаршэнне стану здароўя, пагроза распаўсюджвання інфекцыйных захворванняў, выхад работніка пасля заканчэння водпуску па догляду за дзіцем да дасягнення ім узросту 3 гадоў.
ПЕРЫЯДЫЧНЫЯ МЕДЫЦЫНСКІЯ АГЛЯДЫ Ў ЗАЛЕЖНАСЦІ АД ХАРАКТАРЫСТЫКІ ПРАЦЫ ВЫКОНВАЮЦЦА Ў НАСТУПНЫЯ ТЭРМІНЫ:
работнікі, занятыя на працягу 10 і больш гадоў на работах з умовамі працы, клас (ступень) шкоднасці або небяспекі якіх устаноўлены па выніках атэстацыі працоўных месцаў па ўмовах працы, праходзяць перыядычныя медагляды 1 раз у 5 да гадоў;
работнікі, занятыя на работах, для выканання якіх абавязковыя медагляды з мэтай прадухілення інфекцыйных і паразітарных захворванняў, праходзяць перыядычныя медагляды 1 раз у год;
работнікі пры выкананні работ, звязаных з уздзеяннем шкодных і (або) небяспечных фактараў вытворчага асяроддзя, паказчыкаў цяжару і напружанасці працоўнага працэсу, пры працы з якімі абавязковыя папярэднія, перыядычныя і пазачарговыя медагляды, праходзяць перыядычныя медагляды ў тэрміны, устаноўленыя ў вышэйназваных пераліку фактараў і пераліку работ.
У выпадку адсутнасці прамога ўказанні на тэрміны правядзення перыядычных медаглядаў у пераліку фактараў згодна з абзацам у п. 12 інструкцыі, яны праводзяцца з улікам вынікаў комплекснай гігіенічнай ацэнкі ўмоў працы працуючых, а менавіта:
1 раз у год - у выпадку аднясення ўмоў працы да шкодных трэцяй або чацвёртай ступені (класы 3.3, 3.4) або небяспечным (клас 4);
1 раз у 2 гады - у выпадку аднясення ўмоў працы да шкодных першай або другой ступені (класы 3.1, 3.2);
1 раз у 3 гады — у выпадку дапушчальных умоў працы (клас 2).
абавязковыя медагляды праводзяцца дзяржаўнымі арганізацыямі аховы здароўя, якія маюць выдадзенае ў парадку, прадугледжаным заканадаўствам, спецыяльны дазвол (ліцэнзію) на ажыццяўленне медыцынскай дзейнасці з указаннем складнікаў ліцэнзуемы від
дзейнасці работ і паслуг — экспертная медыцынская дзейнасць (агляд на прафпрыдатнасць).
КАЛІ РАБОТНІК АДМАЎЛЯЕЦЦА...
36 Закона Аб санітарна-эпідэмічным дабрабыце насельніцтва, кіраўнікі арганізацый і ІП абавязаны забяспечваць умовы для своечасовага праходжання работнікамі абавязковых перыядычных медыцынскіх аглядаў і нясуць адказнасць за допуск да працы асоб, якія не прайшлі медыцынскі агляд або прызнаных непрыдатнымі па стане здароўя да работ са шкоднымі і неспрыяльнымі вытворчымі фактарамі.
Дзеючае заканадаўства прадугледжвае шэраг прававых нормаў у якасці механізмаў рэалізацыі названага абавязку наймальніка, які дазваляе прымяняць меры ўздзеяння да асоб, якія ўхіляюцца ад праходжання абавязковых медаглядаў.
36 Закона Аб санітарна-эпідэмічным дабрабыце насельніцтва, асоба, якая не прайшла абавязковы медыцынскі агляд, не дапускаецца да работ і кантакту са шкоднымі рэчывамі і неспрыяльнымі вытворчымі фактарамі. 49 ПК наймальнік абавязаны не дапускаць да працы (адхіліць ад працы) у адпаведны дзень (змену) работніка, які не прайшоў медыцынскі агляд. За перыяд адхілення ад працы заработная плата работніку налічаны не будзе, за выключэннем выпадкаў адсутнасці ў гэтым віны работніка.
У якасці меры ўздзеяння да працаўніка, які адмовіўся ад праходжання абавязковага медагляду, могуць быць ужытыя і меры дысцыплінарнага спагнання. Паколькі Адмова работніка ад праходжання абавязковага медагляду з'яўляецца дысцыплінарнай правінай наймальнік мае права накласці на яго дысцыплінарнае спагнанне ў адпаведнасці з арт. 198 ПК. Такая прававая ацэнка дзеянняў работніка пацвярджаецца і п. 31 пастановы Пленума Вярхоўнага Суда Рэспублікі Беларусь ад 29.03.2001 № 2 «Аб некаторых пытаннях прымянення судамі заканадаўства аб працы», у адпаведнасці з якім парушэннем працоўнай дысцыпліны з'яўляецца сярод іншага і адмова або ўхіленне без паважных прычын ад праходжання абавязковага медагляду.
больш падрабязна... / згарнуць